Badaczka z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu opracowuje zaawansowaną metodę terapeutyczną, która może okazać się przełomowa w leczeniu wysoce opornych na standardowe terapie nowotworów otrzewnej
Nowotwory otrzewnej w odróżnieniu od takich nowotworów, jak rak piersi czy jelita grubego zazwyczaj są wynikiem przerzutów, co sprawia, że ich leczenie wymaga bardziej złożonych i zaawansowanych technologii. W tym kontekście badania prowadzone przez prof. Agatę Mikołajczyk-Martinez z Katedry Biochemii i Biologii Molekularnej są niezwykle cenne. Nowotwory otrzewnej stanowią wyjątkowo trudny problem kliniczny i ze względu na swoją specyfikę nie są popularnym obiektem badań naukowych.
Jedną z najczęściej stosowanych metod jest HIPEC (Hyperthermic Intraperitoneal Chemotherapy), czyli podgrzewana chemioterapia podawana bezpośrednio do jamy brzusznej. W przypadkach, gdy pacjenci nie kwalifikują się do HIPEC, stosuje się alternatywną metodę – PIPAC (Pressurized Intraperitoneal Aerosol Chemotherapy), która polega na podawaniu chemioterapeutyku w formie aerozolu.
Od 2018 roku, prof. Agata Mikołajczyk-Martinez współpracuje z prof. Verią Khosrawipour, prowadząc badania nad nowymi metodami leczenia nowotworów otrzewnej. Ich wspólne prace obejmowały m.in. testowanie możliwości wykorzystania liposomów, które mogą być aktywowane ultradźwiękami w wybranych miejscach, co pozwala na precyzyjne dostarczanie leków tam, gdzie są one najbardziej potrzebne. To innowacyjne podejście ma potencjał, aby ograniczyć skutki uboczne i zwiększyć skuteczność terapii.
Dehydratacja w hipertermii – innowacyjna metoda terapeutyczna
W wyniku dalszej współpracy testowano możliwość dodania do znanej już hipertermii i chemioterapii, niestosowanego wcześniej czynnika terapeutycznego jakim jest dehydratacja. Metoda ta polega na czasowym odwodnieniu i podgrzaniu komórek nowotworowych przed podaniem chemioterapeutyku, co zwiększa jego przenikalność i skuteczność.
Pierwsze testy zostały przeprowadzone na modelach in vitro, a obecnie zespół badaczy pracuje nad prototypem urządzenia, które umożliwi przeprowadzenie tej procedury w badaniach na modelu zwierzęcym. To pozwoli na weryfikację skuteczności i bezpieczeństwa innowacyjnej metody.
Badania prof. Mikołajczyk-Martinez, choć znajdują się jeszcze w fazie przedklinicznej, niosą ogromny potencjał i mogą w przyszłości wpłynąć na życie tysięcy pacjentów na całym świecie. Badaczka została zaproszona do sieci naukowców europejskich zajmujących się nowotworami otrzewnej i opłucnej (EUROpean network on MAlignant diseases of Pleura and Peritoneum – EUROMAPP), pod przewodnictwem prof. Michaela Bau Mortensena z Danii. Konsorcjum to prowadzone jest w ramach Europejskiej sieci COST ( European Cooperation in Science and Technology) i skupia najlepszych europejskich naukowców w obrębie danego tematu w celu nawiązywania międzynarodowych współprac badawczych.
W 2022 roku projekt Agaty Mikołajczyk-Martinez optymalizacji nowej metody leczenia nowotworów otrzewnej metodą wewnątrzotrzewnowej hipertermii i dehydratacji gazowej skojarzonej z chemioterapią w aerozolu był jednym z projektów, które zwyciężyły w XIII edycji konkursu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju w ramach programu LIDER. Na jego realizację badaczka otrzymała 1,5 mln zł.
Artykuł Przełomowe badania w leczeniu nowotworów otrzewnej pochodzi z serwisu Szkoła Główna Mikołaja Kopernika.